THE ROYAL IRISH ACADEMY IS IRELAND'S LEADING BODY OF EXPERTS IN THE SCIENCES AND HUMANITIES

The Royal Irish Academy/Acadamh Ríoga na hÉireann champions research. We identify and recognise Ireland’s world class researchers. We support scholarship and promote awareness of how science and the humanities enrich our lives and benefit society. We believe that good research needs to be promoted, sustained and communicated. The Academy is run by a Council of its members. Membership is by election and considered the highest academic honour in Ireland.

Read more about the RIA

Irisleabhar na Gaedhilge agus Focail Fholaithe

Mar chuid d’obair an Fhoclóra, déanaimid fothionscadail a fhoilsiú a bheidh úsáideach ag lucht taighde agus a mbeidh spéis ag an phobal iontu. Tá eolas ar dhá cheann díobh seo thíos, agus naisc chuig na suímh.

Focail Fholaithe

Thaisteal bailitheoirí ar fud na hÉireann san fhichiú haois le focail agus frásaí Gaeilge a bhailiú ó chainteoirí dúchasacha na Gaeilge.  Theastaigh uathu an saibhreas seo a chaomhnú ar bhealach éigin.  Rinne foireann an tionscadail seo na bailiúcháin a eagrú i bhfoirm inchuardaithe, ionas go mbeidh teacht ag an bpobal orthu, agus go mbeidh úsáideoirí in ann iad a chuardach de réir chritéir éagsúla.  Chomh maith leis sin, rinneadh taighde ar na hiontrálacha, agus aimsíodh “focail fholaithe”, i.e. iontrálacha nach bhfuil luaite i bhfoclóirí clóite na fichiú haoise, agus atá, mar sin, i mbaol a gcaillte.

Irisleabhar na Gaedhilge

Bhíodh Irisleabhar na Gaedhilge á foilsiú ón mbliain 1882 go dtí 1909. Conradh na Gaeilge a bhí freagrach as an bhfoilseachán i ndiaidh 1894. I measc na scríbhneoirí a bhíodh ag scríobh ann bhí Pádraig Mac Piarais, Dubhghlas de hÍde, An tAthair Peadar Ua Laoghaire, Úna Ní Fhaircheallaigh, An tAthair Eoghan Ó Gramhnaigh agus Eoin Mac Néill. I measc na n-ábhar a foilsíodh bhí filíocht, gearrscéalta, stair, béaloideas, amhráin, léirmheasanna leabhar, dinnseanchas, seanfhocail, ábhar d’fhoghlaimeoirí Gaeilge agus cur síos ar obair Chonradh na Gaeilge. Tréimhseachán tábhachtach do lucht athbheochan na Gaeilge sa tréimhse roimh bhunú Shaorstát Éireann a bhí ann.

Mar chuid den chomóradh céad bliain ó Éirí Amach na Cásca, táimid ag foilsiú an ábhair Ghaeilge ón Irisleabhar go digiteach i gcorpas atá inchuardaithe ag an phobal. Tá seo ar fáil saor in aisce ach an nasc thuas a leanúint. Tá innéacs na n-alt ann, chomh maith le beathaisnéisí na nEagarthóirí.

Stay up to date with the Royal Irish Academy newsletter

Sign up now